Bygdegården 1
VÄSSA PENNAN FAKTA En släpvagn fylld med satir ru
llar just nu genom Sverige. Fem satirtecknare medverkar med över 70 verk. Det är vandringsutställningen Vässa pennan som är på en resa för demokrati och yttrandefrihet. Vässade pennor för yttrandefrihet Det var i april vernissagen hölls i Barkhyttans bygdegård, Hofors kommun i Gävleborgs bygdegårdsdistrikt. I Hofors utbildade sig också en av de medverkande satirtecknarna – Marja Nyberg. Inför vernissagen sa hon: – Det väldigt spännande att min serie Fadäsen ska få vara med på denna viktiga expedition i demokratins och yttrandefrihetens tecken – och ja, för att inte tala om ärofyllt. För mig är serier den perfekta satirformen eftersom den med små medel kan göra de svåraste frågorna mer lättillgängliga. Så här långt har turnén tagit utställningen till Oaxen i Stockholms skärgård några sommarveckor, under vidare till Västra Götaland, Värmland och Kronoberg. – EWK:s mästerliga förmåga att skildra människor och fenomen på ett för betraktaren tydligt och gripande sätt gjorde honom världsberömd och han har tre gånger begåvats med titeln världsmästare i sin genre. Urval av hans teckningar har visats på många utställningar i Sverige och han är också representerad på ett antal muséer i skilda delar av världen. Och nu har vi fått visa denna fina utställning i bygdegårdar här i länet, säger Christine Hansson, kulturansvarig i Kronobergs bygdegårdsdistrikt. Grunden i utställningen utgörs av verk av den internationellt erkände satirtecknaren Ewert Karlsson (1918–2004), mer känd under pseudonymen EWK. I Vässa pennan får han sällskap av fyra nu verksamma satirtecknare – Max Gustafson, Sara Granér, Magnus Bard och Marja Nyberg. – Jag tycker att det är ett väldigt roligt sammanhang med en turnerande utställning som når platser utanför storstäderna. Jag tror att vi på olika sätt behöver bearbeta och prata om det som händer med våra liv och samhällen. Satiren är ett sätt att ta hand om våra erfarenheter och reflektera över vad som händer. Ibland kan satiren tända nya lampor eller fånga upp en känsla som vi gått runt med. Den kan också sammanfatta tankar och resonemang och skala fram en kärna som vi behöver se, säger Sara Granér. I slutet av april 2020 kommer Vässa pennan till Halland och bland annat Glommens bygdegård. Där kommer Sara Granér medverka i ett samtal med Orla Vigsö, professor på Göteborgs universitet, som bland annat forskar i svenska dagstidningars användande av satirteckningar från 1890 till idag. Men innan dess är utställningen i Kalmar län, Skåne och Blekinge. I Bjursnäs bygdegård, som ligger i Kalmar kommun, planeras det för politikerdebatt om konst och politik, föredrag, workshops för skolelever i Södermöre med vernissage för deras verk, och studenter från Linnéuniversitetet ska bli bildlärare kommer att ställa ut sina karikatyrporträtt. – Jag vill att det ska hända mycket som gör att många olika grupper kommer kunna ta del av utställningen, säger Anna Eskilsson från Bjursnäs bygdegårdsförening. Södermöre kommundelsnämnd håller sitt sammanträde i bygdegården medan utställningen pågår. Ett möte öppet för allmänheten. Nämndmösom Vässa pennan genomförs genom stöd via Landlotten, Kulturrådet och LRF samt i samarbete med EWK-sällskapet, Arbetets Museum, EWK-museet/Centrum för politisk illustrationskonst, Galago och Studieförbundet Vuxenskolan. I värmländska Älvenäs bygdegård kom författaren och poeten Bengt Berg. Bygdegårdsdistriktets ordförande Andreas Pettersson ledde samtalet som kom att kretsa kring demokrati och yttrandefrihet. 20 BYGDEGÅRDEN Foto: Kai Zimmerl