Bygdegården 1
En lokal i bygdens tjänst Årets bygdegårdsförenin
g 2022 finns i Frödinge och den sjuder av liv, aktivitet och framtidstro. Här har verksamheten utvecklats och tagit fart under pandemin. – Vi känner oss omtumlade och hedrade, säger föreningens ordförande Bertil Carlsson. Deras hemsida deklarerar ”över 80 år i bygdens tjänst”. Frödinge bygdegård ligger i Astrid Lindgren-land, är en del av Vimmerby kommun och tillhör Norra Kalmars bygdegårdsdistrikt. – Att få den här typen av uppmärksamhet för något du gör i vardagen är extra roligt! De som följt Frödinge bygdegård på Facebook de två senaste åren har sett en förening som inte stannat upp under pandemin. Snarare har de utvecklat sin verksamhet, hittat nya aktiviteter och anpassat arrangemangen. Men det hade lika gärna kunnat sluta på ett annat sätt. Det kanske ändå är just därför de har blivit årets bygdegårdsförening. – Bertil Carlsson. Lugnt, tydligt, bestämt och trevligt svarar han i telefonen. Bertil är ordförande i föreningen sedan ett par år tillbaka. Han har stannat till med bilen strax utanför Gränna, dit han är på väg för att köpa ett träd hem till gården i Långbrössle. Det var för cirka fyra år sedan som dåvarande ordförande i föreningen hörde av sig. Skulle inte Bertil kunna tänka sig att engagera sig i föreningen. I mars 2020 tog han över ordförandeklubban och skulle sätta sig med styrelsen och föreningens bokningskalender för att reda ut hur de skulle klara av alla åtaganden de hade. – 48 timmar senare hade 98 procent avbokat, berättar Bertil. De räknade fram att 1 000 kronor per dag behövdes för att klara driften av föreningens lokal. – Styrelsemötet handlade istället om hur vi skulle klara oss. Vi bestämde oss för att titta bakåt och försöka svara på frågan varför föreningen kom till och hur de tre föreningar tänkte som startade föreningen på 1930-talet. Utifrån det kom de fram till olika verksamheter och arrangemang de ville testa. – Allt blev inte lyckat men när vi fallit har vi rest oss gång på gång, säger Bertil. De passade också på att genomföra renoveringar och certifiera verksamheten med riksförbundets material för bland annat Säker föreningsgård och ta Ungdomsdiplom. – På det sättet kan vi också möta upp förväntningar som finns från både kommun och region. Även hållbarhetsarbetet är en viktig del i föreningen. På taket sitter solpaneler monterade sedan 2019 och förser föreningen med hälften av sitt elbehov. Soliga dagar säljer de överskottet till det lokala elbolaget och andra dagar köper de tillbaka el samma väg. De har valt att ha en stark koppling till det lokala och gynna de närliggande företagen. – De är ju potentiella hyresgäster. Till kommunens politiker och tjänstepersoner har de ett transparent förhållningssätt. Föreningen är tydlig med vad de kan erbjuda, att lokalerna finns till förfogande i olika sammanhang men att de också är i behov av ett kommunalt bidrag för att driva den ideella föreningen vidare och klara drift och underhåll av fastigheten. Just den tydligheten kan säkert vara skälet till att kommunens fritidsgårdsverksamhet varit delaktig i att flera LAN (datorspelsträffar) har arrangerats i bygdegården. – Tillsammans med Föräldraföreningen i skolan har vi samarbetat kring taco- och filmkvällar. Eller som när Bygdegårdarnas Riksförbund presenterade böckerna om ”Nora och demokratin” och de kontaktade skolan intill och föreslog samtal om samlingslokalens betydelse för demokratin. Dessutom föreslog de en teckningstävling där barnen kunde ha demokratin som tema. – De tände på alla cylindrar, köpte in klassuppsättningar av boken och besökte oss under kulturveckan i höstas. Samtidigt passade föreningen på att ställa frågan till eleverna vad de skulle vilja göra på och omkring bygdegården. – Det blev en demokratisk process kring att presentera förslag, diskutera dem och sedan planera hur de skulle genomföras. Det resulterade i filmvisningar, LAN, uteaktiviteter, under våren blir det prova-på-dagar med cirkus och i sommar hoppas vi kunna genomföra daglägerverksamhet. Den stora utmaningen som föreningen hade då i mars 2020 beskriver Bertil som att de var en lokalägande förening med fokus på driften och underhållet men inte på själva verksamheten. När restriktionerna lättade vid vissa tillfällen fanns det en fortsatt allmän försiktighet att arrangera. Då tog föreningen initiativet och genomförde olika typer av arrangemang. – Det kanske inte betyder att vi kommer att fortsätta arrangera allt sen, utan snarare se oss som ett drivhus för idéer som kan övertas av andra. Bertil blickar ut genom bilfönstret, ser ut över Vättern och färjan som är på väg till Visingsö. Nu är det dags att rulla vidare och hämta trädet som väntar i handelsträdgården. – Bara en parentes till. Idag fick vi ett positivt besked från Postkodstiftelsen som ska bli ett projekt med vandrande samtal, säger Bertil. Ett tips om promenadsamtal för hälsan tog de vidare till att i promenadform samtala om existentiella frågor. Precis som andra verksamheter de genomfört känns det som att de tar en idé, utvecklar den och genomför den på sitt sätt. Här använder de material från Studieförbundet Vuxenskolan och Västerås stift. Åtta samtalscoacher ska utbildas och två promenader planeras genomföras före sommaren och de resterande sex till hösten. – Efter promenaderna återsamlas vi i bygdegården. Det verkar hålla i sig – en lokal i lokalsamhällets tjänst. STEFAN LÖFGREN Utmärkelsen delas ut vid Bygdegårdarnas Riksförbunds förbundsstämma 3–5 juni i Älmhult: www.bygdegardarna.se/om-oss/forbundsstamma Läs mer om Frödinge bygdegårdsförening: www.frodingebygdegard.se och www.facebook.com/frodingebygdegard Motivering: Frödinge bygdegårdsförening tänker långsiktigt, både när det gäller människor och miljö. Före ningen har en bred verksamhet för alla åldrar och olika intressen. Barn och ungdomar har en viktig roll i allt från beslutsfattande till underhåll av lokalerna och genomförande av arrangemang. I miljöarbetet är föreningen en förebild i bygden, med bygdegårdsrörelsens tre miljödiplom och solceller installerade på bygdegårdens tak. Frödinge bygdegårdsförening är nutid och framtid, utveckling och hållbarhet – årets bygdegårdsförening i Sverige 2022. 14 Bertil Carlsson är ordförande i Frödinge bygdegårdsförening. ”Nu laddar vi för nationaldagsfirande och nostaligdanskväll. Till hösten har vi planerat in flera teaterföreställningar bland annat under Bygdegårdarnas Kulturvecka.” Foto: Christina Andersson