Bezrobocie za granicą
Zastanawiasz się, który kraj wypłaci Ci zasiłek dla bezrobotnych, jeśli stracisz pracę w innym kraju UE? Będzie to zależało od Twojego statusu zatrudnienia oraz miejsca zamieszkania – nie od Twojego obywatelstwa.
Co zrobić, jeżeli przed utratą pracy:
Pracowałeś/-aś i mieszkałeś/-aś za granicą
Planujesz zostać?
Jeżeli stracisz pracę, ale zdecydujesz się pozostać w kraju UE, w którym pracowałeś/-aś, możesz ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych w tym kraju.
Zarejestruj się jako osoba poszukująca pracy w miejscowym urzędzie pracy. Będziesz traktowany/-a tak samo zasadach jak obywatele tego kraju.
Należy zwrócić szczególną uwagę na:
- okresy pracy wymagane, aby kwalifikować się do zasiłku dla bezrobotnych
- stawki stosowane przy obliczaniu wysokości świadczeń
- okres, przez jaki przysługują świadczenia.
Jeśli musisz przedstawić dokument potwierdzający wcześniejsze okresy zatrudnienia i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne za granicą, konieczne może być złożenie wniosku o formularz U1 (dawniej E 301) w kraju, w którym poprzednio pracowałeś/-aś.
Nawet jeśli nie przedstawisz formularza U1, urząd rozpatrujący Twój wniosek może uzyskać potrzebne informacje bezpośrednio od władz innego kraju. Jednak taki formularz może przyśpieszyć procedurę.
Planujesz wrócić do kraju?
Jeśli po utracie pracy postanowisz wrócić do kraju ojczystego, musisz skontaktować się z tamtejszym urzędem pracy, aby dowiedzieć się, czy mimo czasu spędzonego za granicą nadal przysługuje Ci zasiłek dla bezrobotnych.
Jeśli zasiłek Ci przysługuje, musisz:
- zarejestrować się bezpośrednio w kraju pochodzenia jako osoba poszukująca pracy
- złożyć wniosek o formularz U1 (dawniej E 301) w kraju, w którym ostatnio pracowałeś/-aś.
Nawet jeśli nie przedstawisz formularza U1, urząd rozpatrujący Twój wniosek może uzyskać potrzebne informacje bezpośrednio od władz innego kraju. Jednak taki formularz może przyśpieszyć procedurę.
Jeśli w Twoim kraju pochodzenia nie przysługuje Ci prawo do zasiłku, możesz ubiegać się o zgodę na transfer zasiłku dla bezrobotnych z kraju, w którym straciłeś/-aś pracę:
- do kraju pochodzenia
- lub do innego kraju, w którym zamierzasz szukać pracy.
Zasiłek jest przenoszony zwykle na trzy miesiące, ale okres ten może zostać przedłużony do sześciu miesięcy.
Byłeś/-aś oddelegowany/-a do pracy za granicę na krótki okres (poniżej dwóch lat)
Jeśli chcesz być nadal ubezpieczony/-a w kraju, z którego Cię oddelegowano, zasiłek dla bezrobotnych powinien być wypłacany w tym kraju.
W takim przypadku należy się zarejestrować jako osoba poszukująca pracy w urzędzie pracy w tym kraju.
Byłeś/-aś urzędnikiem służby cywilnej oddelegowanym za granicę
Jeśli stracisz pracę, możesz zdecydować się na pobieranie zasiłku dla bezrobotnych w kraju UE, w którym znajdowało się Twoje miejsce pracy, lub w kraju pochodzenia – w tym celu musisz zarejestrować się w urzędzie pracy.
- Jeśli postanowisz ubiegać się o zasiłek w kraju, do którego Cię oddelegowano, zwrócić się do krajowego urzędu pracy w Twoim kraju o wydanie formularza U1 (dawniej E 301).
Formularz ten przedstawia okresy zatrudnienia uwzględniane przy obliczaniu wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Przedstaw go krajowej służbie zatrudnienia w kraju, w którym ubiegasz się o zasiłek.
Nawet jeśli nie przedstawisz formularza U1, urząd rozpatrujący Twój wniosek może uzyskać potrzebne informacje bezpośrednio od władz innego kraju. Jednak taki formularz może przyśpieszyć procedurę.
- Jeśli postanowisz ubiegać się o zasiłek w kraju pochodzenia, musisz tam wrócić.
Wysokość Twoich świadczeń zostanie obliczona zgodnie z zasadami obowiązującymi w kraju, w którym zarejestrujesz się jako osoba poszukująca pracy, z uwzględnieniem wszystkich okresów przepracowanych za granicą.
Z życia wzięte
Pomyśl dwa razy, zanim zarejestrujesz się jako osoba bezrobotna
Mirko, obywatel Niemiec, pracował jako urzędnik niemieckiej służby cywilnej w Irlandii, kiedy stracił pracę. Mógł wrócić do Niemiec i tam zarejestrować się jako osoba szukająca pracy. Jednak postanowił zostać w Irlandii i tam wystąpić o zasiłek dla bezrobotnych.
Myślał, że dostanie zasiłek w wysokości około 67 proc. średniego dziennego wynagrodzenia, tak jak to zwykle ma miejsce w Niemczech. Ale w Irlandii wysokość zasiłku dla bezrobotnych nie jest uzależniona od wysokości poprzednich zarobków. Mirko był bardzo zaskoczony, kiedy dowiedział się, że przysługuje mu tylko ryczałtowa kwota tygodniowa wynosząca 204,30 euro.
Pracowałeś/-aś w jednym kraju, a mieszkałeś/-aś w innym (pracownicy transgraniczni)
Jeśli jesteś pracownikiem transgranicznym (zatrudnionym lub pracującym na własny rachunek) i stracisz pracę, możesz ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych tylko w kraju, w którym mieszkasz.
Uwaga
Wyjątek
jeśli podczas ostatniego okresu pracy wracałeś/-aś do kraju pochodzenia rzadziej niż raz w tygodniu, możesz wybrać kraj, w którym będziesz się ubiegać o zasiłek dla bezrobotnych (kraj zamieszkania lub kraj, w którym znajdowało się Twoje ostatnie miejsce pracy).
Taki przepis obowiązuje od 1 maja 2010 r., jednak niektóre urzędy pracy nadal mogą o tym nie wiedzieć. W razie problemów z wypłatą zasiłku dla bezrobotnych za granicą, skontaktuj się z naszymi służbami – spróbujemy Ci pomóc.
Kwota zasiłku
Twoje prawo do zasiłku dla bezrobotnych oraz jego wysokość, będą zależeć od przepisów obowiązujących w kraju, w którym mieszkasz, oraz od okresu przepracowanego za granicą.
Wystąp do władz kraju (lub krajów), w którym (których) pracowałeś/-aś o formularz U1 (dawniej E 301 – wskazujący okresy uwzględniane przy obliczaniu wysokości zasiłku dla bezrobotnych).
Przekaż ten formularz krajowej służbie zatrudnienia w kraju, w którym zamierzasz się ubiegać o świadczenia, aby mogły one uwzględnić okresy ubezpieczenia społecznego lub zatrudnienia w innych krajach.
Nawet jeśli nie przedstawisz formularza U1, urząd rozpatrujący Twój wniosek może uzyskać potrzebne informacje bezpośrednio od władz innego kraju. Jednak taki formularz może przyśpieszyć procedurę.
Potrzebujesz pomocy, aby znaleźć pracę?
Jeśli potrzebujesz pomocy w poszukiwaniu nowej pracy w kraju, w którym wcześniej pracowałeś/-aś, możesz zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy w krajowym urzędzie pracy w tym kraju. Musisz spełnić wymagania w obydwu krajach: w kraju zamieszkania (wypłacającym Twój zasiłek) oraz w kraju, w którym wcześniej pracowałeś/-aś (i w którym szukasz pracy).
Uwaga
Najważniejsze jest spełnienie wymagań obowiązujących w kraju, w którym mieszkasz. W przeciwnym wypadku możesz nie uzyskać świadczeń.
Z życia wzięte
Sprawdź, gdzie możesz się ubiegać o zasiłek dla bezrobotnych
Arthur z Niemiec stracił pracę w 2008 r. Niedługo potem znalazł nową pracę na Węgrzech i wyjechał na roczny kontrakt do Budapesztu. Jego miejscem stałego zamieszkania były jednak Niemcy, dokąd regularnie wracał.
Kiedy znowu stracił pracę, mógł ubiegać się o zasiłek na Węgrzech. Postanowił jednak wrócić do Niemiec, gdzie bez problemu dostał zasiłek.
Uwaga
Różne kraje, różne zasiłki
Każdy kraj UE ma własne zasady przyznawania zasiłków dla bezrobotnych. Oznacza to, że w kraju ojczystym prawo do zasiłku dla bezrobotnych może Ci przysługiwać przez 24 miesiące, ale w innym kraju już tylko przez 12 miesięcy.
Warto porównać zasiłki wypłacane w każdym kraju i zwrócić szczególną uwagę na:
- okresy pracy wymagane, aby kwalifikować się do zasiłku dla bezrobotnych
- stawki stosowane przy obliczaniu wysokości świadczeń
- okres, przez jaki przysługują świadczenia.
Pamiętaj: nie możesz sam/a wybrać kraju, który ma Ci zapewnić zabezpieczenie społeczne!
W przypadku gdy pracujesz lub mieszkasz za granicą, będziesz objęty/-a zabezpieczeniem społecznym w kraju ojczystym lub w kraju zamieszkania. Aby uniknąć problemów lub nieporozumień, które mogą mieć poważne konsekwencje, zasięgnij informacji na temat systemu zabezpieczenia społecznego w kraju zamieszkania.
Dowiedz się więcej o zasiłkach dla bezrobotnych w kraju odpowiedzialnym za ich wypłatę:
Wybierz kraj
Przeprowadzka do innego kraju UE w celu znalezienia pracy
Pod pewnymi warunkami możesz przenieść swój zasiłek dla bezrobotnych do innego kraju UE, kiedy szukasz pracy w tym kraju. Zasiłek jest przenoszony zwykle na trzy miesiące, ale okres ten może zostać przedłużony do sześciu miesięcy.